Prošeakta

Kulturárbi sisdoallá máŋggalágan, -ahkásaš ja -vuohkásaš áššiid. Kulturárbbiin dárkkuhit olbmo doaimma boađusin šaddan mearkkašahtti bázahusaid, ráhkadagaid, visttiid ja dávviriid, maid ahki molsašudda ovdahistorjjálaččas modernii. Kulturárbin sáhttá atnit dáidaga ja govaid muhto maiddái čoggojuvvon árbedieđu dahje jietnavurkosiid. Sápmelaš kulturárbbiin dárkkuhit materiála, mii laktása sápmelaččaid ja sin máddariid kultuvrii.

Mannan jahkečuđiid áigge máŋggat dutkit ja gávnnusmátkkálaččat/ dutkanmátkkáölaččat fievrrededje ávnnaslaš kulturárbbi eret sámeguovllus. Oassi dán materiálas lea gártan Davviriikkaid ja Eurohpa museaidda ja dutkanlágádusaide. Sápmelaš kulturárbbi hálddašeaddji museaid ja institušuvnnaid mearri ja maiddái daid čoakkáldagaid viidodat ja šaddanhistorjá leat čielggatkeahttá. Dávvirčoakkáldagaid ja ovttat diŋggaid skáhppojedje gávppašemiin muhto maiddái lobiheamet dahje bággemiin ja dasa lassin eahpedieđalaš roggamiiguin. Ná dáhpáhuvai ereoamážit dološoskku ollašuhttimii gullevaš biergasiid nugomat meavrresgáriid buohta. Meavrresgáriid duššadedje, duoguštedje ja fievrrededje Eurohpa museaidda. Dieđaolbmot rogge lohkameahttun hávdeeatnamiid ja sirde dáktemateriála miehtá Eurohpa dutkamušinstitušuvnnaid čoakkáldagaide. Dasa lassin jagiin 1944–45 gevvon Lappi soađi čuovvumuššan ávnnaslaš kultuvra duššai Suoma ja Norgga Sámis. Dán áigge eanaš oassi museaidda vurkejuvvon sápmelaš kulturárbbis lea arkiivvain ja čoakkáldagain sámeguovllu olggobealde, gos dat eai leat álkit sápmelaččaid olámuttus.

”Recalling Ancestral Voices” -prošeavtta ulbmilin lea máhcahit sápmelaččaide dieđu ávnnaslaš kulturárbbis diehtovuođu hámis. Diehtovuđđui biddjojuvvo dárkkistuvvon diehtu, mii lea gávdnamis sámedávvirčoakkáldagain Davviriikkain. Go diehtovuođđu lea sihkkaraston, dat almmuhuvvo Internet-veršuvdnan, mii buorida vejolašvuođa oahpásmuvvat kulturárbái. Diehtovuođđu jorgaluvvo davviriikkalaš gielaide ja sámegielaide, maid hupmet Davviriikkain. Diehtu čoggojuvvo ovdahistorjjálaš materiálas gitta dálá áiggi rádjái. Čoggojuvvon dieđus lea ávki árbevirolaš ja dálá áiggi ealáhusdoaibmiide, virgeolbmuide, sámemuseaidda ja sámekultuvrra dutkiide. Diehtovuođđu lea ávkkálaš maiddái sámeguovllu olggobeale museaidda ja institušuvnnaide, mat fidnejit ođđa dieđu iežaset čoakkáldagaid dávviriin ja čoakkáldagaid áigáiboahtima čoaggin- ja dutkanhistorjjás. Diehtovuođu deavddedettiin lea figgamuš maiddái ealáskahttit ja dahkat oktilažžan terminologia, mii lea jávkamin, vai dávviriid veardádallan, ohcan ja dutkan šattašedje álkibun. Dát dáhpáhuvvá nu, ahte bidjá dávviriid namahusaid registerii dálá ortografiain, diŋgga duogáža vuođul.