|
|
Anarâšah láá áinoo juávkku sämmilijn kote áásá ärbivuáválávt tuše oovtâ staatâ já oovtâ kieldâ rajij siste. Ko Aanaar kieldân láá jieškote-uv sujâi tiet puáttâm eres sämmiliih já läddliih, anarâšah láá kuittâg ubâ historjálii ääigi aassâm ain siämmáá saajeest, Aanaarjäävri pirrâsist. Sijjân suápá eidu tárkká sämmilâš kirječällee Johan Turi ceelhâ: "Mist ij lah kullum, et mij liččijm puáttâm teehi kosten."
Anarâšâi identiteet iärut sii eereeb syemmilijn meiddei eres sämmilijn, nuorttâlijn já orjâlâšâin, veikkâ nube tááhust sij aneh-uv jieijâs sämmilâžžân oovtâst eres sämmilijguin. Jieijâs juávhu meerhah láá vuossâmužžân kielâ, já te aassâmkuávlu, suuhâ já pihtâseh.
Anarâšâi aassâmkuávlu
Anarâšâi puáris aassâmkuávlu lii Aanaarjäävri piirâs. Historjá- já muštotiäđui mield sehe päikkinomâi mield kuávlu lii viđjásub-uv. Mäddin rääji jotá suulân Suáluičielgist Avveeljuuvâ kierrui, tobbeen viestârân Lemmei já ain Fáášku koskâmudo peht Ákšujáávrán. Taveviestârist rääji mana Čovčjäävri já Sevžjäävri peht Ijjáávrán, já te Aanaarjäävri ridoi pirrâ. Meiddei Aanaarjuuvâst Taažâ rääji alne láá anarâškielâliih päikkinoomah já muštotiätu tobbeen aassâm anarâšâin. Aassâmkuávlu lii lamaš taan vijđosâš čuođijd iivijd. Maggaar lii tile lamaš veikkâba tuhháát ihheed tassaaš, tom ferttee miäruštâllâđ já tutkâđ sierâ, siämmáánáál ko tom Aanaar sämisiijdâ-uv, mast historjáliih dokumeenteh mainâsteh.
Taan ääigi anarâšah äässih meiddei eres kuávluin Suomâst já olgoenâmijn, kuus sij láá varrim kii mon-uv suujâ tiet. Aanaar kieldâst sij láá siemin ucceeblovvooš eres ässei juávhust.
Anarâškielâ sárnooh
Anarâškielâ sárnoi meeri lii lamaš ain ucce, tuše mottoom čyeti. Tärhis lovoh váiluh, mut sämitige lovottâs mield sárnooh láá s. 300. Sämitige vaaljâin 2003 jienâváldáliih anarâškielâ vuosâkiellân oppâm ulmuuh lijjii 269. Mut ko fáárun lohhojeh toh sämmilâšmiäruštâllâm miäldásiih anarâšah, kiäi vaanhim teikâ ohtâ ááhuin já äijihijn lâi vuosâkiellân sárnum anarâškielâ, te jienâváldálij meeri lii tiäđust-uv stuárráb.
Matti Morottaja
Anarâšah láá vaarâ ucemustáá tubdum sämmilâšjuávkku Tave-enâmijn. Interneetist anarâšâin kávnojeh tuše uáli uccáá mainâšumeh. Taah lijjii vuolgâsajeh Anarâš-siijđoi šoddâmân. Siijđoid láá pyevtittâm Sámi musea Siida - Saamelaismuseosäätiö ohtsâšpargoin Anarâškielâ servi rs:in Máttááttâsministeriö uásiruttâdâssáin.
Siijđoi käävci válduarttâd juáháseh vyelisijđoid, moid liiŋkah kávnojeh äššiteevstâ čižetpeln. Lasseen maaŋgâi siijđoi tekstâ juátkoo tärhibeht čielgejeijee čalluiguin, moh lekkâseh sierânâs laassân.
|
|
|
| Naŋŋânjaargâ Njollânjarga. |
|
